CÚNG GIỖ TIỀN HIỀN – HẬU HIỀN: NÉT VĂN HÓA ĐẶC SẮC CỦA NGƯỜI DÂN PHƯỚC HẢI

Cứ đến ngày 17 tháng 11 âm hàng năm, lãnh đạo và người dân ở Phước Hải – Bà Rịa Vũng Tàu lại cùng nhau tề tựu để tổ chức Cúng giỗ Tiền Hiền – Hậu Hiền. Đây là dịp thiêng liêng để thế hệ con cháu nhớ về cội nguồn, hiểu biết rõ hơn về hai bậc “thánh nhân” đã có công khai hoang, mở cõi vùng đất này thời sơ khai.

Tiền Hiền – Hậu Hiền là tên gọi mà người dân Phước Hải xưa đặt cho ông Trần Văn Mậu và Trần Văn Dõng. Một người có công khai phá đất hoang, tạo công ăn việc làm cho người dân vùng Phước Hải những năm thế kỷ 18. Một người có công nuôi dưỡng giá trị văn hóa trong phong tục của người dân với việc thực hiện các nghi tế lễ, thờ phượng, cúng đình, diễn xướng hát bội.

Câu chuyện về bậc Tiền Hiền – Hậu Hiền được các vị cao niên nơi đây truyền tai nhau, tuy sau hơn 300 năm, có nhiều chi tiết tam sao thất bản, nhưng trong tiềm thức của những người con Phước Hải đây là hai bậc thánh nhân đã khai sinh ra vùng đất này, giúp người dân nơi vùng chài ven biển có một cái nghề truyền thống cũng như nhiều nét văn hóa độc đáo được lưu truyền đến hôm nay.

Theo lời kể lại, ông Tiền Hiền – Trần Văn Mầu đến với một vùng biển của thị trấn Phước Hải (thuộc ấp Hải Lạc bây giờ) vào những năm 1725 – 1730. Khi đó, nơi đây vẫn là một vùng đất hoang, nhiều cây cối. Chính ông đã lấy dây mấu ở trên rừng đánh nhuyễn, sau đó se thành sợi và đan lưới rồi đêm xuống biển đánh bắt cá tôm. “Phát minh” này thực sự thay đổi cuộc sống của người quanh khu vực đó khi họ đánh bắt được nhiều tôm cá và có được đời sống khấm khá hơn. Người dân đến nơi này để học nghề đan lưới và mưu sinh lập nghiệp ngày càng đông hơn rồi tạo lập Xóm Lưới Rê, sau đổi thành ấp Hải Chữ. Thời Gia Long, được sát nhập với ấp Phước Điền tạo thành thị trấn Phước Hải ngày nay.

Từ đó đến nay, nghề đánh bắt cá cũng gắn liền với cuộc sống của người dân thị trấn này.

Sau khi ông Trần Văn Mầu mất, người ta xây lăng, lập miếu thờ để ghi nhớ công ơn của ông. Gọi là bậc Tiền Hiền.

Ông Trần Văn Dõng là người tiên phong trong thôn Phước Hải hồi đó biết nhiều về các nghi thức cúng lễ và đứng ra hướng dẫn mọi người những nghi thức như hát bội, cúng đình. Sau này, người dân nơi đây đã áp dụng những nghi thức này trong cả nhiều dịp lễ hội khác ở Phước Hải như Lễ Nghinh Ông Nam Hải, Lễ Xuân Quý…

Để ghi nhớ công ơn của người đã đặt nền móng cho văn hóa tâm linh nơi đây, người dân Phước Hải gọi ông Trần Văn Dõng là bậc Hậu Hiền. Hiện nay, hai ngôi mộ và đền thờ của ông Tiền Hiền – Hậu Hiền được đặt cùng nhau trong một khuôn viên 1000m2 tại khu phố Phước Trung bây giờ, được trùng tu vào năm 1991.

Trong lễ cúng Tiền Hiền – Hậu Hiền, lãnh đạo và người dân Phước Hải sẽ đến đền thắp hương, tổ chức lễ cúng với đầy đủ hoa, trái, nến, đèn, mâm cơm cùng các nghi thức hát bội. Sau đó, mọi người tề tựu với nhau để tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí, lễ hội.

Cúng giỗ Tiền Hiền – Hậu Hiền được người dân Phước Hải tổ chức long trọng mỗi năm như một cách để giáo dục con cháu nhớ về cội nguồn, người đã có công đầu khai sinh lập nghiệp cũng như xây dựng văn hóa cho vùng đất này. Nếu bạn có dịp về với huyện Đất Đỏ, Bà Rịa Vũng Tàu một ngày tháng 11 âm, hãy ghé thăm đền thờ Tiền Hiền – Hậu Hiền nhé.

Bài viết thuộc bản quyền của Ăn Chơi Vũng Tàu.